Kleine irritaties worden soms grote problemen

In een seminar die ik geef gaat het niet alleen over het aangekondigde thema, er is ook een Vragenuur waar in je vragen kunt stellen over allerlei andere zaken. Soms lijken de vragen over iets kleins te gaan, maar achter het kleine gaat vaak het grote schuil. Luister maar mee:

‘Heeft er iemand een vraag? En dat kan over van alles gaan.’
Het is de start van het Vragenuur tijdens het driedaagse seminar ‘Levenskunst’. Zoals in vrijwel elke workshop, elk seminar, is er ook nu een Vragenuur. ‘En dat kan over van alles gaan.’  bedoel ik mee dat het niet persé over datgene hoeft te gaan dat zich in het seminar heeft afgespeeld.

Eén van de vragen die deze keer werd gesteld is deze:
‘Ik irriteer me er vreselijk aan dat ik altijd de wc moet schoonmaken en mijn man weigert om dat te doen. Hij zet dan wel de vuilnisbak buiten, dat hoef ik weer niet te doen. Ik maak de wc met liefde schoon, maar dat ik het altijd moet doen, irriteert me mateloos. Waarom is dat toch?’

De vraag wordt gesteld naar aanleiding van wat ik in het seminar vertelde. Namelijk dat achter elke irritatie vaak iets anders zit dan de irritatie zelf. Kijk naar de essentie van je irritatie en je weet wat er werkelijk aan de hand is.
De vragenstelster voegt er dan ook aan toe: ‘Ik heb er helemaal geen hekel aan om de wc schoon te maken. Dat moet gewoon gebeuren, maar dat mijn man het weigert om te doen, dat is me teveel.’

Ik antwoord: ‘De wc schoonmaken betekent shit opruimen. Ik neem aan dat je man de wc ook gebruikt. Dus je ruimt met het schoonmaken van de wc tevens zijn shit op. Klopt dat?’

‘Ja, maar dat is toch niet erg. Tenminste als ik er verstandmatig naar kijk dan denk ik: hij doet ook genoeg in het huishouden. Dus waarom erger ik me aan zo’n klein karwei?’

‘Als jij het gevoel hebt dat je vaak je mans emotionele shit op moet ruimen is het je te veel om ook zijn fysieke shit te moeten opruimen. Klopt het dat je vaak – als er problemen zijn op sociaal vlak – het voor je man moet regelen of opknappen?’

‘Ja, als er met iemand een probleem is of hij heeft emotionele problemen heb ik altijd het gevoel het voor hem op te moeten knappen.’ is het antwoord.

‘Het zou ook kunnen zijn dat je ‘denkt’ het te moeten opknappen. Maar dat is een ander verhaal. Even terug naar het schoonmaken van de wc. Het is je teveel om, naast zijn emotionele ‘shit’, ook zijn fysieke shit te moeten opruimen. Nu kun je twee dingen doen: of je stelt je man voor – nee, beter is dat jij bepaalt – de ene week maak ik de wc schoon en de andere week jij. Of je wordt alert als hij je voor zijn karretje spant om zijn emotionele shit op te ruimen. En laat hem in dat geval het zelf doen.

Het is een beetje het kip-en-ei-verhaal. Het maakt niet zoveel uit waar je mee begint. Als je maar met iets begint!

Haal de irritatie in je relatie weg, anders gaat deze irritatie een eigen leven leiden en voor je het weet komt er een explosie waarvan je man totaal niet begrijpt waar die nu vandaan komt. Jammer om je relatie hiermee te verstoren.’
De vragenstelster is een zeer snelle leerling en zal met de nieuw verkregen inzichten  beslist wat gaan doen.

Doe de deur dicht…

‘Hoe vaak begint een verstoring in een relatie niet met zoiets kleins. Iets kleins dat in essentie iets groots is. Het zijn niet de grote dingen die een relatie verstoren, maar juist die hele kleine ergernissen. Waarvan je tegen jezelf zegt: Ach, het is niet de moeite waard om daar wat van te zeggen.’ ga ik verder.

Prompt komt de vraag van een andere deelneemster: ‘Moet je dan alle kleine ergernissen meteen uiten? Op alle slakken zout leggen? Dat is toch ook geen leven. Je mag toch ook wel eens iets gewoon accepteren!?’

Die laatste zin is heel erg belangrijk. Inderdaad als het iets kleins is, kun je het ‘gewoon’ accepteren. Maar als je – naarmate de tijd vordert, wanneer dezelfde ergernis steeds terugkomt, het niet kunt accepteren. Ga dan kijken wat de essentie van die ergernis is. Analyseer de ergernis. Waar heeft het in essentie mee te maken? Is het iets dat je vroeger al dwars zat? En projecteer je dat gebeurene nu op de huidige persoon? Hoort het wel bij deze persoon, is het wel precies dezelfde situatie? Is het een praktisch iets of zit er iets emotioneels achter?

Een voorbeeld: je partner of je kind ‘vergeet’ elke keer de deur dicht te doen. Door de deur telkens open te laten staan, wordt de warmte meteen de kamer uitgezogen. Jij zit in die koude kamer en ergert je mateloos aan het ‘vergeten’ van het dichtdoen van de deur. Het lijkt een praktisch probleem, immers de verwarming moet overuren draaien om de kamer weer warm te krijgen.

Dit is een geval uit de praktijk: De man en vrouw, die voor me zitten, hebben relatieproblemen. Ze staan op het punt van scheiden en willen nog een poging wagen om te kijken of er redding mogelijk is. Het gaat niet alleen om het ‘vergeten van de deur dicht te doen’, het is slechts één van die kleine ergernissen, vertelt de vrouw.

Gezien het feit dat ze deze ergernis als eerste noemt, moet het toch een groter probleem zijn dan ze doet voorkomen. Want anders was het niet de moeite waard om dit vertellen en hadden andere ergernissen voorrang gekregen.  Om de essentie ervan te kunnen doorgronden stel ik een paar vragen. En probeer steeds dieper in dit op zich kleine probleem te duiken.

Uiteindelijk komen we bij het punt aan dat de man zich in zijn jeugd vaak buitengesloten voelde. Als zijn ouders hem lastig vonden of geen ‘zin’ in hem hadden – en dat gebeurde regelmatig – werd hij naar zijn kamer gestuurd. De deur van de woonkamer werd daarbij dichtgedaan.
Het dichtdoen van de woonkamerdeur heeft voor hem de betekenis van buitengesloten worden. Hij wil zich niet meer laten buitensluiten en laat daarom – onbewust – de deur open.

Erger je niet…

Een ander geval uit de praktijk: De vrouw ‘vergeet’ elke keer het licht uit te doen. Uiteindelijk blijkt dat ze als kind bang was in het donker. Maar daar hadden haar ouders geen begrip voor. Die deden telkens alle lichten uit, zodat ze uit angst de ruimte niet in durfde waar ze moest zijn. Was een van haar ouders naar de keuken geweest, dan werd – uit zuinigheid – het licht uitgedaan. Moest zij daarna wat in de keuken halen, dan bekroop haar een enorme angst.

Zo zijn er vele ‘kleine’ dingen die voor de persoon zelf heel groot blijken te zijn. De beste manier om daar achter te komen, is er over te praten, vragen te stellen. Boos worden, je ergeren, geeft uiteindelijk een verwijdering tussen jullie beiden. En dat is jammer, we zijn niet geboren om alleen door het leven te gaan. Aan de vele mensen die hier in dit kleine landje wonen, kun je afleiden dat de grootste les voor Nederlanders is: delen met elkaar!

de Drievragen Test

Vaak worden de ‘kleine’ ergernissen, in plaats van het te bespreken met de partner, met derden besproken. Met collega’s, vrienden, vriendinnen, die misschien wel luisteren en jouw ergernis bevestigen, maar niet kunnen zorgen voor een oplossing voor het probleem. Voor een echte oplossing, en een fijne relatie, blijft communiceren met je partner het belangrijkste. Als dat moeilijk gaat, wees dan creatief en blijf zoeken naar een manier die werkt voor jullie beiden. Want praten over anderen tegen anderen leidt nimmer tot een oplossing, en het verhaal gaat een eigen leven leiden. Net zoals het verhaal over Socrates en de drie vragen: 

In het oude Griekenland stond Socrates bekend om zijn grote wijsheid. Op een dag ontmoet de filosoof een man die hem vol opwinding aanspreekt en zegt: ‘Socrates, weet jij wat ik zonet gehoord heb over één van uw leerlingen?’
‘Wacht even,’ zegt Socrates. ‘Voor jij je verhaal vertelt wil ik het eerst onderwerpen aan een test. Ik noem het de drie-vragen-test.’

‘De drie-vragen-test?’  ‘Inderdaad,’ vervolgde Socrates. ‘Voordat jij me iets vertelt over mijn student, laten we even de tijd nemen om je verhaal te filteren. De eerste filter is de Waarheidsfilter. Ben jij zeker dat wat jij mij gaat vertellen waar is?’

‘Niet echt,’ zegt de man, ‘Ik heb het toevallig horen vertellen en…’
‘Dus, jij weet niet zeker of het waar is. Laten we nu de tweede filter proberen, dat is de filter van Goedheid: Is wat je mij van plan bent te vertellen iets goed?’

‘Neen, integendeel…’
‘Dus, jij wilt mij iets slechts vertellen over mijn student, hoewel je niet weet of het waar is?’
De man haalde zijn schouders op.
Socrates ging verder: ‘Misschien doorstaat je verhaal de derde filter? Dat is de Bruikbaarheidsfilter. Is wat jij me wilt vertellen nuttig voor mij?’

‘Neen, niet echt…’
‘Wel,’ concludeerde de filosoof, ‘als je me iets wilt vertellen dat noch waar, noch goed, noch nuttig is, waarom zou ik dan naar je luisteren?’

Mocht je je waar dan ook irriteren aan een ander, probeer er achter te komen – en te begrijpen –  waarom de ander doet wat hij doet! Zo voorkom je heel wat problemen.

Lieve groet,
Daisha

Heb je hier een vraag over? Stuur deze naar daisha@radiomerlijn.nl Ik beantwoord je vraag in mijn radioprogramma ‘Zielsverwanten’. Elke week op zaterdag om 20.00 uur te beluisteren via Radio Merlijn ! En daarna nog de hele week bij Uitzending gemist. Vermeld wel je geboortedatum er bij en/of van de betrokkenen plus voornaam. Ik vertel deze niet in de uitzending, dus privacy verzekerd.

P.s.: Wil je automatisch op de hoogte blijven? Hier kun je je gratis abonneren op mijn blogupdates.
Of ontvang elke week informatie over mijn radioprogramma’s, hier kun je deze gratis nieuwsbrief aanvragen. Daarin staat ook iedere week mijn blog vermeld, dus dat is twee in één!