Omgaan met mensen is niet eenvoudig. Aan de ene kant schenkt een relatie, welke relatie dan ook, veel plezier en voldoening. Aan de andere kant kan de ander je ook diep kwetsen. Het is fantastisch als we ouders hebben gehad die ons gesteund en bemoedigd hebben, maar iemand kan ook door zijn ouders mishandeld of vernederd zijn.

Heerlijk is het als je partner je liefheeft, bewondert en dagelijks van je geniet. Maar wat een ellende als deze partner je belachelijk maakt, bedriegt of je plotsklaps verlaat voor een ander. Vervelende situaties, traumatische ervaringen, kwetsende woorden, blijven soms lang aan je knagen.
Je voelt je onbegrepen, aan de kant gezet. Je wilt het de ander wel vergeven, maar je kunt het niet vergeten. Je ervaart nog steeds de innerlijke pijn, soms zelfs fysiek.

Heftige situaties

Laten we eens kijken hoe we traumatische of vervelende ervaringen kunnen ombuigen naar aanvaardbare herinneringen. Ofwel hoe we kwetsende ervaringen kunnen overstijgen? Hoe kunnen we vergeven c.q. vergeten? Hoe kunnen we traumatische ervaringen, verdriet, emoties verwerken? Iedereen krijgt in zijn of haar leven wel met heftige situaties te maken.

In een relatie, en dat kan elke relatie zijn, is er altijd wel een moment dat er iets vervelends voorvalt tussen jou en de ander. Dat kan een situatie zijn doordat je elkaar niet goed hebt begrepen. Of doordat de ander echt kwetsend is geweest, woedend is geweest, of je plotseling heeft verlaten. Het kunnen situaties zijn waarvan je denkt ‘ik weet niet hoe ik dit moet verwerken’.

Heerlijk is het als iemand je liefheeft, maar afschuwelijk is het als je pijn wordt gedaan. Hoe ga je daar nou mee om? Jezus, zei eens: ‘Vader vergeef het hen, ze weten niet wat ze doen’. Inderdaad had Jezus daarin gelijk (zoals trouwens altijd…) Mensen zijn zich vaak niet bewust wat hun woorden c.q. daden voor consequenties hebben.

Iemand die kwetst, doet dat vanuit een eigen pijn. Onbewust wordt het spreekwoord: ‘Gedeelde smart is halve smart.’ in de praktijk toegepast. Iemand die met zichzelf gelukkig is, heeft geen behoefte om iemand te kwetsen. De persoon die kwetst heeft vaak zelf niet het besef dat hij of zij de ander pijn doet. Deze is op dat moment volledig op zijn of haar eigen pijn gefocust. En daarom wordt er niet gezien/gevoeld wat voor een invloed de woorden of daden op de ander hebben.

Haat is afgewezen liefde!

De ander pijn doen kan ook ‘een reactie zijn op’. Bijvoorbeeld als je de ander, wellicht zonder het te beseffen, door een opmerking hebt afgewezen. Haat is afgewezen liefde. Hoe intenser de haat, hoe intenser de liefde.
Klinkt misschien onlogisch, haat is verbittering. Om continu bezig te zijn met de ander ook al is het door te haten – kost veel energie van de persoon die haat. Wanneer je bereid bent om zoveel energie te steken in de relatie, kan het niet anders dan dat de liefde groot moet zijn (geweest).

In de Bijbel staat: ‘oog om oog, tand om tand’. Ik heb dat nooit zo goed begrepen, want er staat ook geschreven: ‘als iemand je slaat, steek dan ook de ander wang toe’. Totdat, ik bij Bert Hellinger de opleiding deed in Familieopstellingen. Hij legde uit, waarom ‘oog om oog tand om tand’ noodzakelijk is om de balans te herstellen in de relatie. Doe je dat niet dan wordt het een ongelijke situatie.

Bert Hellinger (1925-2019) vertelde: ‘Wanneer iemand je iets aandoet, en je geeft geen reactie terug, dan gaat de ander je nog meer aandoen. Er moet dus een ‘vereffening’ komen. Wanneer je dat niet doet, dan blijft de ander jou triggeren. Ofwel, de ander blijft kwetsend naar je. Wat moet je dan doen? Hetzelfde terug doen? Nee, dat niet, want dan escaleert het nog meer. Maar… als je niets terugdoet, dan blijft de ander jou op de een of andere manier kwetsen.

Vereffening

Bert Hellinger gaf daarbij het volgende heftige voorbeeld: ‘Wanneer er bijvoorbeeld een moord is gepleegd en dat betreft jouw kind. Dan ben jij de ouder die de vereffening moet doen. Doe je dat niet, dan kan het zijn dat generaties later, een ander wordt vermoord of dat hijzelf gaat moorden. Het slachtoffer kan namelijk dader worden en de dader kan het slachtoffer worden. Op die manier wordt dan de eerste gedane moord vereffend.’

Hij gaf nog een voorbeeld: ‘Wanneer een ouder weinig omkijkt naar de kinderen. Dit, omdat de ouder het belangrijker vindt dat het huis wordt gepoetst. Of dat de ouder andere dingen belangrijker vindt dan het kind. Dan wordt op die manier het kind iets aangedaan. Wanneer dat niet wordt vereffend, dan gaat dat door naar een volgende generatie. Het kan zelfs doorgegeven worden aan generaties later. Ook is het mogelijk dat het slachtoffer dan de dader wordt.’

Jaren geleden heb Ik het volgende in een consult meegemaakt. Ouders kwamen bij me om te vragen hoe de laatste minuten van hun dochter was geweest. Ik wist op dat moment nog niet dat ze was vermoord. Zoals gewoonlijk stemde ik me af op de Ziel van hun dochter. En kreeg een afschuwelijke scène te zien van haar laatste minuten. Tegelijkertijd vroeg de dochter me om dit niet te vertellen, want zoals ze zei: dan zouden er vreselijke dingen gebeuren.

Ik ga hem vermoorden

Het enige wat ik als antwoord aan de ouders gaf was: ‘Sorry, er is verbinding met jullie dochter. En jullie kunnen ook alles aan haar vragen, maar over de laatste minuten van haar leven vertelt ze me niets.’
De ouders namen daar geen genoegen mee, en zeiden boos: ‘We willen weten hoe ze is vermoord. Door wie en wat hij haar heeft aangedaan. Waarom ze is vermoord, want als we dat weten dan vermoorden we hem als hij vrijkomt. Of in ieder geval maak ik hem invalide.’

Zo’n reactie als hierboven beschreven heeft met vereffening te maken. Vereffening is een fundamentele behoefte van de mens, dit om weer het evenwicht te ervaren. Wanneer je te veel slechte, kwetsende, pijnlijke dingen ontvangt, dan voel je je afhankelijk van de ander. Als je dat laat bestaan, dan heb je het risico dat wat jou is aangedaan ditzelfde naar een ander doet.

Vandaar: ‘oog om oog, tand om tand’. Het heeft een diepe zinvolle betekenis. Het betekent dat ‘het kwaad’ ernstig wordt genomen. Als je het kwaad niet ernstig neemt, dan kan het nog verder doorgaan. Misschien niet bij jou, het kan dan bij latere generaties doorgaan.

Kans ontnomen

Nu zou je kunnen zeggen, ‘Heb je met dat antwoord dan niet de ouders de kans ontnomen om de dood van hun dochter te vereffenen?’. Dat heb ik mijzelf ook afgevraagd. Wat ik het belangrijkste vind is de wens van de persoon die overleden is. Als ik mij afstem en de Ziel geeft aan dat ik iets niet mag vertellen, dan moet ik dat respecteren. Misschien is het vermoorden of invalide maken van de dader eerder een reden tot verdere escalatie, en gaf de Ziel mij daarom aan dat ik geen verdere details mocht geven. Uiteindelijk heeft de Ziel van een persoon een betere kijk op wat de gevolgen kunnen zijn dan ikzelf, en ik vertrouw dan ook altijd op datgene dat de Ziel mijn aangeeft in een consult.

Vergeven, hoe doe je dat?

Hoe kan je iemand vergeven die je iets heeft aangedaan? Op de eerste plaats wanneer het je overkomt: de ander in de ogen kijken. Meestal is het zo dat als iemand jou iets aandoet, je juist wegkijkt. Dit om de klappen en/of de woorden te ontwijken. Helaas, er is geen ontwijken aan. Daarom: kijk in de ogen van je ‘dader’. Want alleen door in de ogen te kijken kan die ander zien wat hij jou aandoet.

Vergeven is alleen mogelijk als je je inleeft in de situatie van de ander. Nu denk je misschien: ‘Daar heb ik helemaal geen zin in. Waarom moet ik rekening houden met iemand die mij kwetst?’
Toch is dat belangrijk. Sowieso om erachter te komen of de ander jou met opzet pijn heeft gedaan. Kwam het doordat de ander niet voor jou koos op dat moment? Hoe meer je beseft hoe de situatie voor die ánder was op dat moment, hoe eerder je die ander kunt vergeven.

Jezus zei ‘vergeef het hen, want ze weten niet wat ze doen’. En dat is vaak ook zo. Weet je dat mensen soms maar voor 10% bewust wéten wat ze doen? Er wordt iets onbewust gedaan, wat ze eigenlijk niet gedaan zouden hebben als ze van tevoren hadden geweten wat de consequenties zouden zijn.

Daarom is het ook zo moeilijk om te vergeven, omdat wat je is aangedaan elke keer weer naar boven komt.

Vergeven is loslaten

Belangrijk bij het vergeven is het ‘loslaten’ van hoe het anders had gekund op dat moment. Of dat het anders had moeten zijn. Vergeven is sowieso het loslaten van boosheid, beschuldigingen en veroordelingen, én het loslaten van pijn en verdriet.
Misschien denk je nu: ‘Om dat te kunnen moet ik wel een heilige zijn.’ Gelukkig niet, ieder die zichzelf respecteert, laat geen vervelende situatie met een ander bestaan. Ik zal het proberen uit te leggen.

In India zijn Moslims en Hindoes die elkaar vaak te lijf gaan. Een Hindoe-vader vertelde aan Gandhi hoe een moslim zijn zoon had vermoord. In reactie daarop had hij weer een Moslimkind vermoord. Hij vond dat zo erg, dat hij om vergiffenis vroeg.
Gandhi zei: ‘Dat is maar op één manier mogelijk. Adopteer een kind, en voed hem op als Moslim’. Dat was de enige manier om de vereffening te laten plaatsvinden.

Zo is het ook met vergeven. Vaak is de enige manier om er met liefde ernaar te kijken. En je af te vragen: was die ander in staat om te wéten wat hij op dat moment deed? Weet je, de mens ‘kijkt’ altijd met eigen ogen.

De beste vriendin

Een vrouw vertelde me dat haar beste vriendin, toen ze volkomen financieel aan de grond zat, niet wilde helpen. Terwijl deze genoeg, zelfs veel geld had. Anders had ze het beslist niet gevraagd. Nee, de vriendin gaf ongevraagde adviezen van wat ze moest doen om haar financiën op orde te krijgen. En dat paste zo niet bij haar leven, dat ze niet kon begrijpen dat haar vriendin zulke adviezen aan haar gaf.

Ik vroeg de vrouw wat haar vriendin in haar situatie zou hebben gedaan. De vrouw antwoordde: ‘Ja, wat ze mij adviseerde zou zij zelf in die omstandigheden hebben gedaan.’ Bij de vrouw viel door dit te zeggen ‘het kwartje’, nee, zelfs een hele euro. Ik raadde haar aan om de gebrouilleerde relatie weer op te pakken.

Vergeven doe je voor jezelf…

Wanneer je vergeeft, maar je kunt het niet vergeten. Wat er is gebeurd blijft almaar door je hoofd spoken. Wanneer je het niet kunt vergeten, dan kun je het ook niet vergeven. Je vergeeft dan vanuit je verstand. Helaas werkt dat niet voldoende. Je hebt het immers niet emotioneel vergeven. Vergeven is echt afstand doen van de pijn die het toen veroorzaakte. Afstand doen van het verdriet dat het toen veroorzaakte, van de boosheid die in je is. Geef de ander een nieuwe kans. Wij mensen zijn daartoe in staat, iedereen kan het. Het is de keuze die je maakt.

Vergeven doe je in de eerste plaats voor jezelf, en niet voor de ander. Wat heb je eraan om met de pijn en het verdriet te blijven lopen? Doe jezelf dat niet aan, het blijft dan een ontzettende emotionele bagage.  Dat kan zo erg op je schouders drukken dat je er zelfs gezondheidsklachten van kunt krijgen, zoals depressie, moeheid, niet lekker in je vel zitten, etc.

Geef je zelf in iedere situatie de kans om het te verwerken. Vergeven is tegelijkertijd ‘verdriet verwerken’. Teleurstellingen, verdriet kunnen ook voortkomen door dat je bepaalde verwachtingen van de ander had. Wanneer die niet uitkomen, kun je onmogelijk de ander daarover verwijten maken.

Je machteloze gevoel opheffen

Het is belangrijk jezelf te uiten wanneer je iets negatiefs overkomt. Natuurlijk wel naar de persoon zelf. En niet, zoals vaak wordt gedaan, het tegen anderen vertellen wat je is aangedaan. Hoe vaker je het vertelt hoe meer je je emoties versterkt. Dit doordat het elke keer weer een stukje bij je gaat hérleven. Hierdoor worden je emoties steeds meer opgestapeld. Ofwel het lost niets op. Het lost alleen maar op als je ‘iets’ met de persoon zelf doet.

Volgende week: Kun je het ook weer goedmaken met iemand als de persoon niet meer leeft? Dat vertel ik de volgende week. Plus een oefening om het machteloze gevoel op te heffen en weer grip te krijgen op je leven!

Lieve groet,
Daisha

P.s: Heb je een vraag, en dat kan over van alles zijn. Stuur deze naar daisha@radiomerlijn.nl Ik beantwoord je vraag in mijn radioprogramma ‘Zielsverwanten’. Tweewekelijks op zaterdag om 20.00 uur te beluisteren via Radio Merlijn ! En daarna nog de hele week bij Uitzending gemist. Vermeld wel je geboortedatum er bij en/of van de betrokkenen plus voornaam. Ik vertel deze niet in de uitzending, dus privacy verzekerd.

Wil je automatisch op de hoogte blijven? In de linker zijkolom van dit artikel (of bovenin het artikel op wanneer je op je mobiel leest) kun je je abonneren op mijn blogupdates. Of ontvang elke week informatie over mijn radioprogramma’s, hier kun je deze gratis nieuwsbrief aanvragen. Daarin staat ook iedere week mijn blog vermeld, dus dat is twee in één!