Kun je een proces dat al negen jaar duurt nog veranderen?

Jacqueline: Ik ben lang geleden gescheiden. Het ging gewoon niet meer, we hadden te vaak ruzie. Mijn jongens waren toen 9 en 6 jaar, nu zijn ze 18 en 15 jaar. Vanaf het begin van de scheiding is mijn oudste zoon aan het hoofd van de tafel gaan zitten. Omdat ze altijd met elkaar herrie schopten, ben ik tussen de jongens in gaan zitten. Aan de rechterkant van mijn oudste. Mijn jongste is rechts naast mij gaan zitten.

Ik voel me een sloof van mijn jongens. Van het begin af aan heb ik moeite om het gezag over de jongens te handhaven. Na jaren, de oudste zoon woont al niet meer thuis, de jongste nog wel, blijft het nog steeds hommeles in huis. De jongens schelden me voor van alles en nog wat uit. Luisteren niet en gaan hun eigen gang. De oudste is af en toe thuis, maar zit dan alleen maar op zijn kamer. Als we gaan eten komt hij wel, maar is daarna meteen weer verdwenen. Hij blijft vaak tot ’s middags op zijn bed liggen en heeft totaal geen respect voor me. Mijn jongste heeft dat ook.
Kan ik nog iets doen om dit te veranderen?

Het is nooit te laat om iets te veranderen!

Hallo Jacqueline,

Het is niet verwonderlijk dat je geen gezag hebt over de jongens. Het probleem is dat je oudste zoon de plek van zijn vader heeft ingenomen. De man waar je, doordat er telkens conflicten waren, van gescheiden bent. Je zoon nam niet alleen de plaats van zijn vader in, maar ook de houding en energie over. Energie is heel subtiel, maar sterk bepalend voor gedrag. Door de plaats van de vader in te nemen, nam hij ook zijn gedrag naar jou over. Namelijk op je afreageren en geen respect voor je hebben.

Jij bent aan tafel aan de rechterkant van je oudste gaan zitten. Daarmee bepaalde je dat jij zijn rechterhand was. Ik kan me voorstellen dat je oudste je gebruikt om de was te doen, etc. En dat je je sloof voelt van je jongens. Je hebt namelijk bij je jongste zoon de plek van de ondersteuner – de dienster – ingenomen. En niet de plek die je toebehoort, die van kostwinner. Het is dan ook heel verklaarbaar dat de jongens geen respect voor je hebben: het is hiërarchisch nooit door je opgevraagd. Jij hebt de jongens boven jezelf geplaatst, met als resultaat: dagelijks heftige conflicten.

Gelukkig is er hoop, ook een proces dat negen jaar duurt kun je nog steeds ombuigen. Al heeft dit een langere adem nodig. Mijn advies: neem de plaats van de kostwinner in, dus aan het hoofd van de tafel. Zorg er voor dat je achter je een muur hebt, maakt niet uit of dit hoog of laag is. Het kan ook door planten of een kastje worden gecreëerd. Laat je jongste zoon links van je zitten, ook als de oudste niet thuis is.

Na enige tijd zal je merken dat je jongste zoon minder opstandig is doordat hij de jongste mag zijn. En op de plek van de ondersteuner zit, of wel de dienende. Wanneer je oudste zoon thuis is, laat hem dan rechts van je aan tafel zitten. Je oudste, die slechts af en toe thuis is, zal zich gast voelen. Dat is hij op dat moment ook. Het mooie is dat gasten zich (onbewust) aan de regels van het huis houden.

Meestal duurt het ongeveer vijf tot zes weken voordat je iets merkt, maar omdat dit al zoveel jaren speelt moet je rekenen op drie tot zes maanden. Soms gaat zo’n verandering zo geleidelijk en natuurlijk dat je achteraf ineens ontdekt: hé, het is echt veranderd! Heel veel succes!

Kun je iemand op andere gedachten brengen?

Dorien: Mijn puber 19 jr wil ik op andere gedachten brengen. Wat kan ik daar aan doen?
Man zit aan kop van tafel ik zit rechts van hem, mijn zoon zit naast mij. Helpt het nog om van positie te wisselen b.v. Dat hij op de verantwoordelijkheids stoel van de man gaat zitten?

Hallo Dorien,

Je wilt je puber van 19 jaar op andere gedachten brengen en vraagt wat je daar aan kan doen. Het ligt er aan welke andere gedachten hij van jou moet krijgen. Een jongeman van negentien is volgens de wet volwassen en heeft de verantwoordelijkheid voor zijn eigen leven. Uit jouw laatste zin haal ik dat hij dat niet (genoeg) doet?!

De plaats aan tafel draagt bij aan het vervullen van je rol in de ‘groep’. Vertrouwen, liefde, zelfstandigheid zijn belangrijke aspecten die iemand er toe aan zetten om de verantwoordelijkheid te nemen. De onbewuste boodschappen die je in de huidige situatie geeft en worden gegeven zijn:

• aan de zoon: jij bent moeders rechterhand, je bent mijn gast en mag ‘vluchten’ als iets je niet bevalt. Ik zal je in elke situatie steunen, ook als het je te moeilijk wordt.
• aan jou: jij bent de rechterhand van het gezin. Er wordt door je man actie van je verwacht. En voor je zoon ben je de ‘huishoudster’.
• aan je man: ik hou van je, maar ik ben er voor mijn zoon. Ik doe de dingen die moeten gebeuren, maar verwacht geen begrip voor jouw problemen.

Zo heeft iedereen de rol die veilig voelt!

Je begrijpt dat dit geen ‘gezellige’ situatie oplevert. Het beste kun je daarom het volgende doen. Eerst kijken of de kop van de tafel voldoet aan de punten die ik in mijn Keukentafel Psychologie beschrijf. Zo ja, dan is inderdaad die plaats voor je man. Zo nee, geef dan de kop van de tafel aan je man. Jijzelf gaat links van hem zitten en je zoon weer links van jou.

Dan mag je man de man zijn, jij de liefdevolle vrouw en je zoon degene die daadkracht toont ten opzichte van zijn ouders. Die zijn ouders wil laten zien wat hij ‘in zijn mars’ heeft. Waarom, omdat hij het kind van zijn ouders mag zijn en niet zoals nu een gast aan tafel!
Houd dit minimaal vijf weken vol. De veranderingen zijn heel subtiel, maar op een gegeven moment duidelijk zichtbaar.

Lieve groet,
Daisha

P.s.: In het programma Zielsverwanten, elke zaterdag om 20.00 uur, beantwoord ik vragen. Je kunt dit daarna nog de hele week bij ‘Gemist’ beluisteren via Radio Merlijn www.radiomerlijn.nl
Heb je een vraag? En dat kan over allerlei kwesties gaan, jezelf, je gezin, werk, familie, droom, gezondheid, etc. stuur deze met voornaam en geboortedatum van de betrokken personen naar daisha@radiomerlijn.nl  Privacy is verzekerd, ik noem geen naam of geboortedatum in het programma.

Wil je automatisch op de hoogte blijven van nieuwe artikelen over Keukentafelpsychologie? Hier kun je je gratis abonneren op mijn blogupdates.