Zelfdoding is de belangrijkste doodsoorzaak onder jongeren. Van alle tieners die in 2022 overleden, overleed 1 op de 5 aan zelfdoding. Dat is vaker dan aan verkeersongevallen of kanker. Ook bij twintigers was zelfdoding de belangrijkste doodsoorzaak, en ging het bij 1 op de 3 sterfgevallen om zelfdoding. Daarbij: meer dan de helft van de zelfdodingen vindt plaats op middelbare leeftijd (40 tot 70 jaar).

Volgende de CBS maakten in 2022 ruim vijf mensen per dag een einde aan hun leven. Ofwel 1916 mensen over het gehele jaar. Bij jongeren onder de 30 jaar is zelfdoding de meest voorkomende doodsoorzaak. Ruim twee keer zo veel mannen (1315) als vrouwen (601) maakten in 2022 een einde aan hun leven. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over zelfdodingen.

Ruim 41% meer in vijftien jaar!

In 2007 vertelde ik in een van mijn radioprogramma’s pleegden 1353 mensen zelfmoord in Nederland. In 2022 zijn dat er al 1.916 mensen, ruim 41% meer dan in 2007. Ook al zegt het CBS dat het vanaf 2018 redelijk stabiel is, het blijft verontrustend deze stijging. Dit is het aantal van de mensen die het gedaan hebben en waarbij het gelukt is. (Het grafiek staat op deze site.)

Ruim 100.000 mensen per jaar proberen het, maar blijven leven. Elf procent van de Nederlandse bevolking (dat zijn ruim 1.925.000 mensen) loopt wel eens rond met zelfmoordgedachten. De laatste tijd wordt er openlijk over gesproken, vroeger niet. Lijkt het daarom dat het nu meer voorkomt of is het toch de tijd waar in we leven?

Hoogleraar klinische psychologie Ad Kerkhof (VU) is niet zo positief over de bestrijding van zelfdoding in Nederland. In vergelijking met andere landen wordt er veel minder gedaan om het aantal zelfmoorden terug te dringen, vindt hij. Volgens hem zou het aantal nog eens aanzienlijk kunnen dalen als hiervoor net zoveel geld wordt uitgetrokken als voor het terugdringen van doden in het verkeer.

Waargebeurde verhalen

Het worden een paar artikelen met onder andere verhalen, waargebeurde, schokkende verhalen. Maar ook hoe de weg naar zelfdoding gaat. Met tips hoe met je zelfmoordgedachten om kunt gaan. Tips voor mensen die er (dagelijks) mee te maken hebben. Dus: lees vooral ook de komende blogs!
Alle verhalen hebben tegelijkertijd een boodschap in zich. Zowel voor mensen die zijn achtergebleven na een zelfdoding, als diegene die met dergelijke gedachten rondlopen.

Zelfmoord of zelfdoding, het is een woord met een verschillende betekenis. Je zult op een gegeven moment begrijpen waarom ik meer het woord ‘zelfmoord’ dan ‘zelfdoding’ gebruik. Het onderwerp heeft voor velen een beladen energie. Men kan er moeilijk over praten. Zowel degene die met gedachten rondlopen om een einde aan hun leven te maken, als mensen die zijn achtergebleven. Het is een onderwerp wat veel emoties oproept.

Een verlammend gevoel…

Hoe komen mensen tot zelfmoord? Is het omdat ze eenzaam zijn en er niet naar hen wordt omgekeken? Is het omdat ze ziek zijn? Is het omdat er…. noem maar op. Er zijn zóveel redenen voor zelfmoord. Mensen die volledig in het openbaar werkzaam zijn. Dus omringd zijn door veel mensen, erkend, gerespecteerd en worden gewaardeerd. En toch… ook zij plegen zelfmoord. Iemand die een schoonheid is, prachtig om te zien en als je haar ziet, dan denk je: ‘ze heeft alles in haar leven wat maar mogelijk is, en toch loopt ze met zelfmoordgedachten rond.

Dit is wat ze mij schrijft: ‘Lieve Daisha, ik wil graag reageren op jouw oproep. Het betreft mijzelf. Langzaam is de steun en het vertrouwen in het leven en mijzelf afgenomen. Ik ben moe, uitgeput van het strijden dat niets opleverde. Vaak loop ik met het gevoel: het is klaar!
Ik wíl niet meer en ik heb geen moed meer. Er verandert veel, té veel, té snel. Ik kán dit tempo niet aan. Het gevoel dat de meeste mensen gewoon doorgaan na tegenslag is voor mij een onmogelijke opgave. Ik verlang en kán niet meer functioneren.

Daisha, ik schrééuw om hulp! Maar weet dat ik het zelf moet doen. Omdat ik overal bang voor ben en wantrouwend ten opzichte van mezelf en heel de wereld glijd ik af. Soms komt er een sprankje hoop als ik hulp vraag. Op die dag krijg ik weer een beetje hoop. Maar de volgende dag komt het verlammende gevoel weer en komt het net zo hard weer terug. Het is erop of eronder, en ik weet niet wat het wordt.’

Ze heeft alles!

Nog een mail van iemand. Een prachtvrouw om te zien, een goede betrekking. Álles heeft ze voor elkaar. Iedereen die haar ziet denkt: jéétje wat heeft die een mooi leven, álles lukt bij haar en ja, moet je kijken, één en al weelde. Zelf is ze ook mooi en een ‘vrouw van de wereld’.

En toch… schreef ze deze mail: ‘Lieve Daisha, kun je me raad geven? Ik leef een verdrietige en eenzame tijd en ik weet niet meer wat ik moet doen. Kortgezegd, ik heb het gevoel dat ik niets meer in mijn handen heb liggen en niets meer dat ik op kan pakken. Ik ben radeloos en stuurloos, en intens verdrietig.

Ik voel me zo in de steek gelaten door het universum. maar ook door mijzelf. Ik heb het gevoel mijzelf in de steek te hebben gelaten. Sinds enige jaren is mijn verlangen: níet meer alleen. Ik voel me al vele jaren alleen ondanks een vermoeiende knipperlicht relatie met mijn vriend maar zonder commitment. Ik ben zéér zelfstandig. Ík red me wel! Dat is altijd het beeld geweest van anderen van mij.

en ze gaat verder…

Mijn baan, mijn eigen auto, mijn eigen huis, mijn eigen leven. Maar ik heb het gevoel dat ik té zelfstandig ben geworden en mijzelf niet meer open kan stellen voor anderen. Ik heb nu het gevoel dat het me niet gegeven is om met mijn vriend verder te gaan. Ik ben nu 43 en ik heb niet het leven dat ik wilde, niet het kleine gezin dat ik me al wenste en niet het kindje dat op mij wacht.

Waarvan ik al heel lang weet dat zij er is. Ik heb haar ook gezien in een visioen en ik heb niet de relatie die ik mij wenste. Ik heb alleen de vrienden die ik wilde. En nu is mijn verdriet echt compleet. Na 2 ivf-behandelingen is ook de laatste met veel krampen weggegaan. En ik heb het gevoel dat met de kleine mensjes ook een grote levenswens uit mij is weggespoeld.

Ik heb al heel lang de wens een kindje groot te brengen. Ik heb op haar gewacht. Ik heb haar gezien 6 jaar geleden in een visioen en contact met haar gehad, vooral in de eerste ivf-poging. In de 2de heb ik helemaal geen contact meer gehad en zo gaat het door….’

Vele vragen

De mail is nog langer. Uiteindelijk wordt deze beëindigd met de vragen: Hoe kan ik verder? Hoe kan ik in het leven staan?
Lang geleden las ik het volgende van John Wheeler: Het leven hééft geen doel nodig. Het leven ís.  Een ‘doel’ is gewoon een concept bedacht door ‘het denken’ om het verstand tevreden te stellen. Als je écht een doel wilt zou ik zeggen dat je doel is: om in te zien wíe je bent en een leven zonder ‘lijden’ te ontdekken.’

Maar ja, zouden deze woorden helpen, bij iemand die zó hopeloos is? Misschien helpt het verhaal van een sterke vrouw, ook zij heeft vaak de neiging gehad om een einde aan haar leven te maken. Ze heeft het niet gedaan. Gelukkig waren er mensen om haar heen die haar verhaal wilden horen en dát is het meest belangrijke.

Wanneer je niet meer voor de zoveelste keer naar de ellende van iemand wilt luisteren, dan kan het zijn dat men uit wanhoop zelfmoord pleegt. Men zegt zo gauw: ‘ach, het komt wel goed’ en men luistert niet meer. Echt, het is zó belangrijk dat je luistert, want op een gegeven moment verstommen de woorden en dán moet je oppassen. Want zodra de woorden verstommen, dan slaat het toe.

Een en al ellende!

Nog een waargebeurd verhaal: Jarenlang heeft de vrouw waar ik nu over vertel geprobeerd haar zoon terug te krijgen. Hij werd uit huis geplaatst, jong, heel jong. Het volgende is een klein gedeelte van het verslag van haar behandelaar. Zelf kan ze het namelijk niet meer vertellen!
‘Ze heeft een aantal zeer ernstige trauma’s opgelopen in haar leven zoals: mishandeling thuis door vader. Bijna doodslag door vader van zoon. Verlies van haar zusje door kanker en dat was 3 weken voor de geboorte van haar zoon. Trauma’s door bureau Jeugdzorg, en in 1997 heeft ze de trauma’s uit haar jeugd kunnen verwerken en positief afgerond.

Ze geeft aan dat ze niet een ‘ongelukkige’ maar een ‘onveilige’ jeugd heeft gehad. De relatie met de vader van haar zoon is voor de geboorte over. Deze man heeft haar zó zwaar mishandeld, dat ze in het ziekenhuis belandde. Daarna krijgt ze een relatie met haar grote liefde.
Ze staat op het punt met haar zoon naar hem te verhuizen. Maar vlak daarvoor, maakt hij een eind aan de relatie en ze stort helemaal in. Na de relatiebreuk komen de trauma’s en overspannenheid van haar jeugd weer in alle heftigheid naar boven. Ze ziet zelf in dat ze dit niet meer aankan.’ Tot zover een gedeelte uit vet verslag.

De hulp was wreed

Ze is gaan hulp zoeken. Maar de hulp hield in dat ze voor de zoveelste keer haar zoon uit huis plaatsten. Eerst zes weken, toen zes maanden. Een nieuwe lijdensweg begon voor haar. Het enige wat ze nog kon doen was vechten voor haar kind. Maar het was een verloren strijd.

Ten einde raad raakte ze aan de drank, en toen was alles verloren. Tenminste, zo zag het ernaar uit. Ik heb ruim drie jaar lang – soms zelfs wekelijks –  contact gehad met deze vrouw. Ze vond weer de moed om te véchten en te blijven vechten. En dat heeft ze ook gedaan. Ondanks de juridische procedures die jarenlang hebben gespeeld, met valse verklaringen door de pleegouder én door de instanties.

Op een gegeven moment kreeg ze het voor elkaar dat haar zoon weer bij haar woonde. Je zou denken: een ‘happy end’. Haar zoon komt weer thuis na jaren van weggeweest. Jarenlang is hij door de pleegouders geïndoctrineerd met het verhaal dat zijn moeder hem niet meer wilde.

Kanker

Moeder en zoon hebben de gelukkigste tijd van hun leven. En dan… wordt er borstkanker geconstateerd! Een operatie volgt en chemokuren volgen. Ze had ook weer net een vriend, een fijne liefdevolle relatie. Totdat de vriend hoort dat ze borstkanker heeft en hij verbreekt de relatie.

Toch bleef deze vrouw doorvechten. Op een gegeven moment is de kanker door haar hele lichaam uitgezaaid, ze is niet meer te genezen. Dat is het moment dat ze volkomen breekt, en pleegt zelfmoord. Zoveel meegemaakt, een leven lang, altijd blijven vechten, maar op een gegeven moment breekt er iets in je…

Tot zover, volgende week ga ik verder.
Met nog een paar verhalen, én tips hoe er mee om te gaan.

Lieve groet,
Daisha

P.s: Heb je een vraag, en dat kan over van alles zijn. Stuur deze naar daisha@radiomerlijn.nl Ik beantwoord je vraag in mijn radioprogramma ‘Zielsverwanten’. Tweewekelijks op zaterdag om 20.00 uur te beluisteren via Radio Merlijn ! En daarna nog de hele week bij Uitzending gemist. Vermeld wel je geboortedatum er bij en/of van de betrokkenen plus voornaam. Ik vertel deze niet in de uitzending, dus privacy verzekerd.

Wil je automatisch op de hoogte blijven? In de linker zijkolom van dit artikel (of bovenin het artikel op wanneer je op je mobiel leest) kun je je abonneren op mijn blogupdates. Of ontvang elke week informatie over mijn radioprogramma’s, hier kun je deze gratis nieuwsbrief aanvragen. Daarin staat ook iedere week mijn blog vermeld, dus dat is twee in één!